�Edit�r'den
�Bili�im Harcamalar�
�Hangi Linux?
�Sanal Yerel A�lar�
�Serbest Yaz�l�m - II
�Veritaban� Bile�enleri
�Windows G�venli�i - I
�CISN Ar�iv
�Anket
�Geribildirim


Computing & Information Services Newsletter
Hangi Linux? (Slackware, RedHat, Mandrake)
     
 

Geçen sayýmýzda "Bir Penguen Hikayesi" ile Linux dünyasýna ilk adýmýmýzý atmýþtýk. Bu sayýmýzda keþfimize farklý Linux sürümlerinin karþýlaþtýrýlmasý ile devam edeceðiz.

Bütün Linux sürümleri, iþletim sisteminin temeli olan ortak çekirdeði kullanmaktadýr. Fakat farklý firma ve kuruluþlar, açýk kaynak kodlu olan çekirdek üzerine kendi deðiþikliklerini ekleyerek iþletim sistemini yapýlandýrmaktadýrlar. Benzer þekilde Linux sürümlerinde kullanýlan temel programlarýn büyük bir kýsmý da açýk kaynak kodlu olduðu için ortak programlar farklý uyarlamalarla sürümlerde yer almaktadýr. Açýk kaynak kodlu yazýlýmlarýn getirdiði bu avantajdan dolayý Internet ortamýnda pekçok Linux sürümü yer almaktadýr. Bu sürümlerin büyük bir kýsmý küçük çapta (bir ya da iki disketlik sürümler) olduðu gibi, bazý büyük Linux sürümleri geliþtirilmediði için zamanla kaybolmuþtur. Benzer þekilde isteyen herkes http://www.tldp.org/HOWTO/Bootdisk-HOWTO adresindeki yardým dosyasýndan yararlanarak ya da http://www.linuxfromscratch.org sitesindeki belgeleri inceleyerek kendi Linux sürümünü hazýrlayabilir. Bu tecrübe ile Linux hakkýnda temel düzeyde pekçok bilgi edinebilirsiniz (Orta düzey kullanýcýlar ve meraklýlarý için tavsiye edilir).

Internet ortamýnda yaygýn olan Linux sürümleri hakkýnda bilgiye ve web sitelerine http://www.linux.org/dist/list.html adresinden eriþilebilir. Bu siteden þu aþamada 168 Linux sürümüne ulaþýlabilmektedir. Yukarýda belirttiðimiz gibi sitede yer alan Linux sürümlerinin içerisinde bir ya da iki disketlik sürümlerin (2-Disk Xwindow Linux, Floppix, RoLinux, SmalLinux, TinyLinux vb.) yanýnda özellikle belli dil ve ülke desteði için hazýrlanan sürümler (Gelecek, TurboLinux, MiracleLinux, ZiifLinux vb.) ve farklý platformlarda, pekçok dil desteði olan Linux sürümleri (SuSeLinux, RedHat Linux, MandrakeLinux, SlackwareLinux, DebianLinux, CalderaLinux vb.) de bulunmaktadýr.

Zaman içerisinde Gelecek, SuSe, Corel, TurboLinux gibi bazý Linux sürümleri ücretsiz daðýtýmlarýný sonlandýrmýþ ve belli bir ücret karþýlýðýnda sunulmaya baþlanmýþtýr. Olaya bu açýdan bakýldýðýnda "Tüm Linux sürümleri sonunda bu noktaya mý gelecek?" sorusuna kiþisel olarak "Açýk kaynak kodlu yazýlým felsefesi devam ettiði sürece Linux maratonu belli kulvarlarda ücretsiz olarak sürecektir" cevabýný verebiliriz. Baþka bir deyiþle Linux iþletim sistemi, Microsoft firmasi gibi belli bir kuruluþa baðýmlý olmadýðý için firmalar kendi sürümlerini serbest kullanýmdan kaldýrabilirler, fakat bu hiçbir zaman Linux'un tekelleþmesine neden olmayacaktýr.

ODTÜ Bilgi Ýþlem Merkezi olarak, Linux iþletim sistemini tanýtmak ve yaygýnlaþtýrmak üzere bilgisayar salonlarýmýzdaki sistemlere yüklediðimiz, RedHat 7.3'ün uyarlamasý olan METU-CC Linux ve hazýrlamýþ olduðumuz "Linux Ýþletim Sistemi" kitabýnýn yanýnda, kütüphanemizde halen ücretsiz daðýtýlmaya devam eden Slackware, RedHat ve Mandrake Linux sürümlerini, maliyeti karþýlamak için cüzi bir ücret karþýlýðý kullanýcýlarýmýza ulaþtýrmaya baþlamýþ bulunuyoruz. Bu noktada kullanýcýlarýmýzdan gelecek "Hangi sürümü kullanmalýyým?" sorusuna ýþýk tutmak için sürümlerin özelliklerinden ve farklarýndan bahsedeceðiz.

Slackware:

Ýlk Linux sürümü olan Slackware, metin tabanlý kurulumu ile daha ilk aþamada yeni kullanýcýlar için Linux'un zor olduðu izlenimi yaratabilir. Hata kurulum sonrasý sistem yapýlandýrmasý için, hazýr yapýlandýrma araçlarýndansa yapýlandýrma dosyalarýnýn elle deðiþtirilmesini tercih etmektedir. Az da olsa netconf, pkgtool gibi yapýlandýrma araçlarý metin ortamýnda çalýþmaktadýr. Program kurulumu için tgz paketlerini kullanýlmasý program yükleme ve kaldýrma iþlemleri için kolaylýk olarak deðerlendirilebilir. Bunun yanýnda Linux dünyasýnda yaygýn olarak kullanýlan RedHat tabanlý sürümler için hazýrlanmýþ RPM paketlerini de desteklemektedir.


Slackware paket yapýlandýrma programý pkgtool ekran görüntüsü

Bu dezavantajlarýna raðmen, Linux iþletim sisteminin yapýsýný anlama ve daha detaylý bilgi edinme yolunda orta ve ileri düzey kullanýcýlara önerilebilecek bir sürümdür. Ayrýca sürüm olarak kararlý yapýsýndan ve hýzýndan dolayý özellikle sunucu sistemlerde tercih edilmektedir. Þu aþamada 8.1 sürümünde olan Slackware'in 9.0 sürümü test aþamasýnda olmasýna karþýn uzun süre geçerliliðini koruyacaða benziyor.

RedHat:

Linux dünyasýnda en çok kullanýlan sürümlerin baþýnda gelmektedir. Hýzlý bir geliþme katederek bugün 8.0 sürümüne ulaþmýþtýr. Özellikle 8.0 sürümünde zenginleþtirdiði grafik arayüz kurulum ve yapýlandýrma uygulamalarý ile Linux kullanýmýný kolaylaþtýrma yönünde önemli geliþmeler göstermiþtir. Bunun yanýnda, en büyük açýk kaynak kodlu yazýlým olan OpenOffice ofis uygulamalarý paketinin 1.0.1 sürümünü de daðýtýmla birlikte sunmaktadýr. Bu özelliði ile gerek iþ istasyonu olarak, gerekse sunucu sistem olarak kullanýlabilecek paket iþletim sistemi halinde kullanýcýlara ulaþmaktadýr. Kararlý paketler kullandýðýndan dolayý sunucu sistemlerde de yoðun olarak tercih edilmektedir. Program kurulumu olarak RPM paketlerini kullandýðý için rpm komutunun ve grafik arayüz programlarýnýn saðladýðý program yükleme ve silme kolaylýklarýný sunmaktadýr.


RedHat8.0 sürümünde grafik ortamda çözünürlük ayarý

Bu avantajlarýnýn yanýnda kurulum aþamasýnda Türkçe dil desteðinin olmamasý, 8.0 sürümünde (çok küçük de olsa) yer alan Türkçe dil desteði ve grafik uygulamalarý sorunlarýndan dolayý 8.1 sürümünün yakýn olduðunu düþünüyoruz.

Mandrake:

RedHat iþletim sistemini temel alarak yola çýkan Mandrake bugün 9.0 sürümüne ulaþmýþ bulunuyor. Mandrake, Türkçe ve kolay kurulum desteði ve kurulum sonrasý yapýlandýrma için sunduðu grafik arayüz araçlarý ile Linux ile yeni tanýþan kullanýcýlar için son derece ideal bir sürümdür.


Grafik ortamdan sistem yapýlandýrmasý için kullanýlacak Mandrake Control Center 9.0

Özellikle Pentium iþlemcili sistemler için tasarlandýrýldýðý için kendine özgü mdk.i586.rpm uzantýlý paketlerin yanýnda standart RPM paketlerini de kullanabilir. Mandrake'nin en büyük özelliklerinden biri halen daha kararlý çekirdeðe eklenmemiþ ve taþýnabilir medyalara eriþmek için kullanýlan "supermount" desteðini uzun süreden beri standart daðýtýmýnda varsayýlan ayar olarak kullanýyor olmasýdýr. Bunun gibi diðer kararlý olmayan programlarý da sürümlerinde kullandýðý için güncellemeleri yoðun olarak duyurulmaktadýr. Bu dezavantajýndan dolayý özellikle sunucu sistemlerde pek fazla tercih edilmemektedir. RedHat8.0 gibi, 9.0 sürümünde OpenOffice ofis uygulamalarý paketini Türkçe dahil pekçok dil desteði ile sunmaktadýr. Mevcut sürümler içerisinde Türkçe desteði en zengin olmasý, kullaným ve yönetim grafik ortam uygulamalarýn zenginliðinden dolayý baþlangýç düzeyindeki kullanýcýlar için önerilebilecek bir sürümdür.

Linux'un ilk günden baþlayarak bugün bulunduðu noktaya gelinceye kadar katettiði yola bakýnca, yarýn çok daha ileri düzeyde ve kullanýþlý bir yapýya kavuþacaðýný düþünüyoruz. Bunun için bu yazýmýzda ileri sürdüðümüz görüþler, gelecek sürümlerde tamamen deðiþebilir. Linux dünyasýnýn gizemlerini ve güzelliklerini keþfetmek için bütün sürümleri deneyerek kendi seçiminizi yapmanýz en doðru karar olacaktýr. Minik penguen her an sizlere yardýmcý olmak için görev baþýnda bekliyor.

Linux ile güvenli yarýnlara...

Selçuk Han Aydýn

 
     
  - BAÞA DÖN -  
© 2002 METU CC
Design: CC - INFO