| �Edit�r'den |
 |
| �GPG |
|
| �IEEE 802.11a |
|
| �Linux |
|
| �MBSA |
|
| �ODT�-B�DB web sitesi |
|
| �Serbest Yaz�l�m |
|
| �Tez-Dan��man Prog. |
|
| �Vir�sler |
|
| �CISN Ar�iv |
|
| �Anket |
|
| �Geribildirim |
|
 |
  |
 |
 |
 |
Bir Penguen Hikayesi - Linux |
 |
|
Bilgisayar dünyasýnda yýllar önce atýlan tohumlarýn yeþermesi ve meyvelerini vermesi. Yeni bir iþletim sisteminin doðuþu. Sevimli, minik bir penguenin hikayesi. Bu penguenin adý "Linux". 1960'lý yýllarýn sonlarýna doðru Multics projesi adý altýnda General Electric, AT&T Bell Laboratories ve MIT (Massachusetts Institute of Technology) de yeni bir iþletim sisteminin doðum sancýlarý baþladý. Bu çalýþmalarýn sonucu olarak 1969 yýlýnda AT&T Bell laboratuvarlarýnda Ken Thompson ilk UNIX iþletim sistemini geliþtirdi. Unix mini bilgisayarlar üzerinde, çok iþlevcili ve çok kullanýcýlý yapýda oluþturuldu. 1970 yýlýnda Dennis Ritchie, C programlama dilini geliþtirdi ve Unix, C ile yeniden derlendi. C programlama dilinin en büyük avantajý, program komutlarý ile donanýmlara doðrudan eriþebilmesiydi. Daha sonraki yýllarda POSIX (Portable Operating System Interface for Computer Environments) standardý olarak adlandýrýlan yapý ile Unix, hiç bir deðiþiklik yapýlmadan ya da çok küçük deðiþikliklerle yeniden derlenerek deðiþik bilgisayarlarda çalýþabilecek yapýya kavuþmuþ oldu. Ýlk yýllarda Unix iþletim sistemi üniversitelerde ücretsiz olarak daðýtýlmakta ve kullanýlmaktaydý. Fakat 1972 yýlýnda Bell Labs ilk resmi Unix sürümünü duyurdu ve lisans hakkýný aldý. 1975 yýlýnda Berkeley (University of California) BSD (Berkeley Software Distribution) adý altýnda kendi Unix iþletim sistemini duyurdu. 1980 yýlýnda Microsoft firmasý PC tabanlý Unix versiyonu olan Xenix'i geliþtirdi. 1982 yýlýnda AT&T tarafýndan ticari Unix sürümü olan System 3 (daha sonradan takip eden System V) geliþtirildi. Daha sonraki yýllarda deðiþik kuruluþlar, özellikle kendi sistemleri üzerinde çalýþabilecek kendi Unix iþletim sistemlerini geliþtirdi. (Novell firmasý tarafýndan NetWare sistemlerde çalýþabilen UnixWare, IBM iþ istasyonlarýnda çalýþabilecek AIX, Macintosh sistemlerde çalýþabilecek AUX, Sparc sistemlerde çalýþabilecek Solaris, ... v.b.) Böylece PC tabanlý sistemlerde çalýþabilecek bir Unix iþletim sistemine olan ihtiyaç gündeme geldi. 1991 yýlýnda Univeristy of Helsinki'de öðrenci olan 21 yaþýndaki Linus Torvalds, kendi PC tabanlý sisteminde ve evinde kullanabileceði bir Unix iþletim sistemi düþüncesini ortaya attý. O yýllarda PC tabanlý sistemlerde Andrew Tanenbaum tarafýndan geliþtirilen Minix programý ile Unix iþletim sisteminin bazý özellikleri kullanýlabiliyordu. Linus, Minix kullanýcýlarý için, PC tabanlý ve daha verimli Unix iþletim sistemi olan Linux'u geliþtirdi ve 0.11 sürümünü bütün dünyaya duyurup geliþtirilmesi yönünde destek çaðrýsýnda bulundu. Bu çaðrý beklenenin çok çok üzerinde bir ilgi gördü ve geliþtiriciler fikirlerini ve geliþmelerini paylaþmaya baþladýlar. Linux'un ilk hali sadece PC tabanlý sistemlerde Unix iþletim sisteminin bazý temel iþlevlerini gerçekleþtirebilirken, bütün bu geliþmeler sonucunda bugün deðiþik platformlarda, hem Unix hem Windows ortamýndaki iþlevleri gerçekleþtirebileceðiniz baþlý baþýna bir iþletim sistemi haline gelmiþtir. Bir iþletim sistemi temel olarak, belli girdileri alýp, derleyip sonuçlarýný üreten program olarak tanýmlanabilir. Ýþletim sistemi, çekirdek (kernel), kabuk programý (shell), dosya yapýsý (file structure) ve uygulamalardan (utilities) oluþur. Kabuk programý kullanýcý ile iþletim sistemi arasýnda bir arayüz oluþturur. Kabuk programý kullanýcýdan komutlarý alýr ve çalýþtýrýlmak üzere çekirdeðe yönlendirir. Dosya yapýsý bilgilerin hangi yapýda oluþturulacaðýný ve depolanacaðýný belirler. Dizinler, dosyalar ve alt dizinlerden oluþurlar. Uygulamalar ise editörler, derleyiciler gibi özel iþlevleri yerine getiren programlardýr. Microsoft MS-DOS iþletim sistemi, tek kullanýcýlý ve tek iþlevcili yapýda geliþtirilmiþtir. Microsoft'un bazý iþletim sistemleri (Win3x, Win9x) DOS tabanlý olduðu için bu yönde sýnýrlamalarý vardýr. Fakat Linux iþletim sistemi oluþturulurken çok kullanýcýlý ve çok iþlevcili yapýda ve POSIX uyumlu olarak geliþtirilmiþtir. Bu özelliðinden dolayý geliþtirilen uygulamalar ve grafik arayüz özelliðiyle, istenirse kiþisel iþ istasyonu olarak kullanýlabileceði gibi, Internet üzerinde FTP (dosya transfer protokolü) , WWW (web sunucusu), MAIL (elektronik posta sunucusu), veritabaný sunucusu gibi yoðun ve çok kullanýcýlý sunucu olarak da kullanýlabilir. Linux, dünya çapýnda pek çok kiþi, kuruluþ ve gruplarca artan bir hýzla geliþtirilmekte ve ücretsiz olarak daðýtýlmaya devam etmektedir. GPL (Gnu Public Licence) lisansý ile oluþturulan Linux iþletim sisteminde çalýþabilecek pek çok program Internet üzerinde ücretsiz ve açýk kaynak kodlu olarak sunulmaktadýr. Bunun yanýnda Internet üzerindeki gücü ile hem Unix uyumluluðu ve güvenilirliði, hem de grafik arayüz (Windows) desteði ile kullanýcýlara sunulmaktadýr. Bütün bu çalýþmalar sonucunda deðiþik kuruluþlar kendi Linux sürümlerini geliþtirerek Internet üzerinden sunmaktadýr. En çok kullanýlan Linux sürümleri arasýnda RedHat, Slackware, Mandrake, Suse, Debian, Caldera, TurboLinux baþta gelmektedir. Türkiyede Linux alanýnda kiþiler ve firmalar bazýnda çalýþmalar yapýlmaktadýr. "Türkiye Linux Kullanýcýlarý Derneði" ilk Türkçe Linux projesini "TURKUAZ" ile baþlatmýþtý. Fakat bu proje þu an faaliyet göstermemektedir. Gelecek A.Þ bu alanda çalýþmalarýný sürdürmekte, Türkçe arayüzlü ve Türkçe destekli Gelecek Linux iþletim sistemini kullanýcýlara sunmaktadýr. Orta Doðu Teknik Üniversitesi Bilgi Ýþlem Dairesi Baþkanlýðý olarak "ODTÜ'de Linux PC Salonlarýnýn kurulmasý ve yaygýnlaþtýrýlmasý" projesi çerçevesinde, ilk adým olarak Fizik Bölümünde Bilgi Ýþlem Daire Baþkanlýðý Bilgisayar Salonlarýnda 8 adet P-IV 1500Mhz 128MB IBM NetVista sistem üzerinde Türkçe destekli (Türkçe yazýp, Türkçe yazýcý çýktýsý alabileceðiniz), GPL ve ODTÜ lisanslý pek çok uygulama çalýþtýrabileceðiniz Linux sistemlerini kullanýma sunulmuþtur. Geliþmeler ve artan talepler doðrultusunda bu sayýnýn artýrýlmasý ve yaygýnlaþtýrýlmasý planlanmaktadýr. Linux kullanmanýz için sizlere bazý önemli nedenler;
Linux sürümlerine ftp://ftp.metu.edu.tr/pub/linux adresinden ulaþabilir, dilerseniz Internet üzerinden kurulum gerçekleþtirebilir ya da var olan iso-cd imajlarýný kopyalayarak CD'den kurulum yapabilirsiniz.
Özgür, güvenli, sürekli geliþen, Internet üzerinde son derece güclü bir ortamda çalýþmak ve kendi sýnýrlarýnýzý aþmak istiyorsanýz sizleri de minik penguenle tanýþmaya davet ediyoruz. "Linux Dünyasýný Keþfe Hoþgeldiniz". Selçuk Han AYDIN |
||
| - BAÞA DÖN - |
Design: CC - INFO